Dit zijn de 7 meest duurzame kledingmaterialen

Door Stefan

Laten we er geen doekjes om winden: de productie van kleding levert geen beste bijdrage aan de klimaatverandering. Toch willen we leuke kleding kunnen blijven kopen & dragen en meedoen aan de laatste modetrends. Hoe kunnen we dit blijven doen en er tegelijkertijd voor zorgen dat we beter zorgen voor het milieu? Dit kunnen we doen door samen meer bewuste keuzes te gaan maken over van welke materialen onze kleding wordt gemaakt. Om meer te leren over wat dit precies inhoudt en hoe jij een steentje bij kunt dragen om meer duurzame kleding op de markt te krijgen lees je hier verder!

Wij zijn voor je op zoek gegaan naar de meest duurzame stoffen waar je kleding van kunt kopen. Hierbij hebben we de stoffen beoordeeld op een aantal belangrijke factoren die invloed hebben op het milieu, maar ook in het geval van stoffen van natuurlijke vezels: het dierenwelzijn. Om te beginnen beoordelen we de stof op basis van hoe deze is verbouwd. Worden er pesticiden gebruikt op het land of op de dieren? Hoeveel water is er benodigd? Vervolgens bekijken we of er gebruik wordt gemaakt van chemicaliën gedurende het productieproces en in welke mate. Als laatst beoordelen we of het bijdraagt aan de ‘plastic soep’ (uitleg hierover volgt straks in de blog), kijken we naar of een stof kan worden gerecycled en of het biologisch afbreekbaar is. Het resultaat van ons onderzoek vind je hieronder in de blog! Wij hebben een overzichtelijke top 6 voor je gemaakt waarbij de meest duurzame stof op nummer één staat.

1: Kleding van Lyocell/Tencel – Meest duurzame stof

Je kunt kleding gemaakt van Lyocell waarschijnlijk kennen onder de naam Tencel. Lyocell is namelijk een gepatenteerde stof en wordt gefabriceerd door de Oostenrijkse fabrikant Lenzing. De stof is een genot om te dragen: het is net zo zacht en soepel als zijde en heeft ook een luxe uitstraling. Een interessant bijkomend voordeel is dat Lyocell in tegenstelling tot zijde een stuk lager geprijsd is. Het is ook een sterke stof waardoor het lang mooi blijft. Lyocell kun je wassen op 30 graden en droogt zeer snel. Na het wassen kan Lyocell tijdelijk stug aanvoelen, zodra de stof is opgedroogd wordt het vanzelf weer zacht.

Tencel of Lyocell is een kunstmatig geproduceerde vezel op natuurlijke basis. Dit houdt in dat Lyocell vezels door de mens worden gemaakt van een natuurlijk materiaal. De vezels worden vervaardigd van hout uit specicaal beheerde, duurzame Zuid-Afrikaanse bossen. Het hout bestaat onder andere uit houtsnippers van de eucalyptusboom. Dit wordt omgezet tot houtpulp waarvan vervolgens garens gesponnen worden en stoffen geweven. Het proces betreft een duurzaam alternatief voor viscose; er wordt gebruik gemaakt van een voor 99% niet-chemisch oplosmiddel. Daarbij wordt het water dat voor de productie wordt gebruikt opgevangen en weer hergebruikt.

2: Kleding van (Biologisch) Linnen en hennep

Linnen en hennep zijn beide stevige en zeer goed ademende stoffen. Dit maakt het behalve duurzame ook dé ideale materialen om onder andere luchtige shirts en jurken van te dragen in de zomer. Je kunt deze stoffen herkennen door het GOTS keurmerk in het waslabel.

Op het gebied van duurzaamheid zijn linnen en hennep kleding goed te vergelijken met elkaar. Ook zijn beide stoffen van natuurlijke oorsprong. Linnen is namelijk een natuurlijke vezel afkomstig van de vlasplant en hennep is afkomstig van de hennepplant. Voor de verbouwing van beide planten is relatief weinig pesticiden en kunstmest benodigd. Daarbij is er een nóg betere duurzame optie beschikbaar: biologisch linnen en hennep. Hierbij worden helemaal geen pesticiden, kunstmest en genetisch gemodificeerde zaden gebruikt.

Bij de productie van hennep mag worden genoteerd dat deze plant twee keer zo snel groeit als katoen en daardoor meer oogsten per jaar oplevert. Het heeft wel één nadeel: hennep is een vrij stugge stof. Kleding van hennep moet daarom worden bewerkt of gemengd met andere vezels. De hennepvezel kan bijvoorbeeld worden gecombineerd met biologisch katoen om er zo een zachtere stof van te kunnen maken. Door het mengen van de verschillende soorten vezels is de stof lastiger te recyclen. Meer over hoe kleding wordt gerecycled wordt lees je een stukje verder in de blog.

3: Kleding van Viscose (bamboe) kleding

Viscose stoffen zijn sterk en hebben een luxueus uiterlijk. Om deze reden wordt het vaak gebruikt als een betaalbare vervanging voor zijde. Stoffen gemaakt met behulp van het viscose hebben zowel duurzame als niet duurzame eigenschappen.

Om te beginnen wordt de stof vervaardigd van natuurlijke vezels. Voor viscose worden houtvezels gebruikt om stof te maken. Bamboe is tegenwoordig een populair en duurzaam materiaal voor onder andere comfortabel ondergoed dat middels het viscose proces wordt omgezet tot kleiding. Dit komt doordat bamboe tot wel één meter per dag kan groeien en dus een goede hernieuwbare bron van vezels oplevert. Tijdens de groei en oogst van bamboe zijn geen chemische bestrijdingsmiddelen benodigd en maar weinig water. Meer over bamboe als stof lees je in deze blog. Echter is het bijbehorende productieproces wél schadelijk voor het milieu. Om van de hout- of bamboevezels garens te maken worden er veel chemicaliën gebruikt. Echter kunnen van dezelfde natuurlijke vezels ook op een meer duurzame manier kleding worden gemaakt. Dit wordt Lyocell, oftewel Tencel genoemd.

4: Kleding van biologisch katoen

Waarschijnlijk wel de meest bekende stof voor het maken van kleding, maar ook andere zaken zoals dekenhoezen, is katoen. Dit betekent dat er wereldwijd altijd een ontzettend grote vraag naar is. Zo’n 40 procent van alle kleding is dan ook van katoen. Helaas is katoen van zichzelf geen duurzame stof. Katoen is afkomstig van de katoenplant. Het kost onder andere ontzettend veel water maar ook pesticiden om katoen te verbouwen. Omdat er zoveel van afhangt worden er veel chemicaliën ingezet om te voorkomen dat de oogst mislukt. Dit is niet alleen gevaarlijk voor het milieu, maar ook de boeren en hun werknemers die er tijdens hun werk mee in aanraking komen.

Hoe kun je dan wel op een verantwoorde manier katoenen kleding blijven dragen? Dit doe je door op zoek te gaan naar het GOTS keurmerk dat aangeeft dat je te maken hebt met biologisch katoen. Bij de verbouwing van biologisch katoen worden namelijk geen pesticiden en kunstmatige mest gebruikt. Het is bij de teelt van de katoen niet toegestaan om chemicaliën te gebruiken om dit te proces makkelijker te maken. Echter betekent dit wel dat de productiviteit van biologisch katoen 50% lager ligt en er meer grond nodig is om dezelfde hoeveelheden vezels te produceren. Ook heeft deze biologische productiewijze helaas weinig tot geen invloed op de grote hoeveelheden water die moeten worden gebruikt. Ècht duurzaam is biologisch katoen daarom niet in vergelijking met de zojuist benoemde alternatieven.

5: Kleding van biologisch schapen- of alpacawol

Wol is een natuurlijke vezel en is voornamelijk afkomstig van schapen – soms ook alpacas. Het is een duurzaam product waarbij geen dierenleed te pas hoeft te komen. Schapen gebruiken hun wol om zichzelf warm te houden en water buiten te sluiten. Het is daarom een sterke, slijtvaste vezel die ervoor zorgt dat je wollen kleding lang mooi blijft. Daarbij is het ook een goed ademend materiaal waar onder andere heerlijk zachte, warme truien voor de winter gemaakt van worden.

De vacht van het schaap kan volledig pijnloos worden afgeschoren en groeit vanzelf weer terug. Daarbij wordt een schaap maar ééns per jaar geschoren. Als dit op het juiste moment in het jaar wordt gedaan – dus niet te vroeg in de lente wanneer het nog koud kan worden – levert dit voor het dier geen problemen op. Hetzelfde geldt voor alpacawol: de wol van de dieren zijn enorm kostbaar waardoor er veel zorg aan hun welzijn wordt besteed. Eén zieke alpaca is namelijk een aanslag op de portemonnee van de boer.

Voor wol geldt dat het proces zowel heel diervriendelijk als dieronvriendelijk kan zijn. Dit is volledig afhankelijk van hoe de desbetreffende dieren worden behandeld. Tot zekere hoogte kun je er zeker van zijn dat het schaap of de alpaca goed is behandeld wanneer het kledingstuk beschikt over een biologisch kenmerk zoals het GOTS logo. Dit houdt tevens in dat er geen chemicaliën zijn gebruikt op zowel het land waar de dieren opstaan als op de dieren zelf ter bestrijding van schimmels en parasieten. Eén nadeel dat echter niet kan worden vermeden is dat de dieren methaangassen uitstoten welke wel schadelijk zijn voor de natuur.

6: Kleding van (biologisch) zijde

Zijde kan dienen als een milieuvriendelijke grondstof voor de productie van kleding. Er is geen kunstmest benodigd, zowel als chemicaliën voor landbouw. Daarbij is er relatief weinig energie nodig om zijde om te zetten tot de glanzende stof waar we met zijn allen zo verzot op zijn. Een zijde blouse is onweerstaanbaar mooi. Echter zit er wel één addertje onder het gras.

Het is eigenlijk opvallend hoe weinig mensen bewust zijn van hoe zijde wordt gemaakt. Veel mensen zijn er niet van op de hoogte dat zijde een dierlijke vezel is. Het wordt namelijk gemaakt met behulp van de cocon van de zijderups. Een zijderups is een larve van de zijdevlinder die zich ontpopt tot vlinder door een cocon te maken en hierin een lichamelijke metamorfose te ondergaan. Echter zullen veruit de meeste zijderupsen nooit ontpoppen tot vlinder. De zijderupsen worden namelijk in hun cocon gekookt om hen te scheiden van de cocons. Dit wordt gedaan omdat zo de cocon in één geheel kan worden gescheiden van de rups. Wanneer de cocon heel blijft is het makkelijker om hier lange draden mee te maken om de zijde stof mee te weven.

Het hoeft echter niet per sé op deze manier te gebeuren. Zo zijn er ook soorten zijde zoals Àhimsa waarbij er wél netjes wordt gewacht totdat de rupsen hun cocon als vlinder hebben verlaten. Op deze manier komt er wel een gat in de cocon terecht waardoor de zijde draden korter zijn. Het is hierdoor moeilijker om de zijde te verwerken tot een gladde stof. Ook is er sprake van veel kleurverschil bij deze biologisch vergaarde cocons waardoor het lastiger is om de stof egaal te verven. Uiteindelijk is het eindproduct even mooi als niet-biologisch zijde.

7: Kleding van gerecyclede stoffen

Het vernietigen van onze oude kleding levert een gemiste kans op. Naast dat je jouw kleding in kunt leveren om deze te doneren, kun je het ook inleveren om te laten recyclen. Alle van bovengenoemde stoffen zijn recyclebaar! Om kleding te recyclen moeten de verschillende stoffen waaruit deze bestaat eerst van elkaar worden gescheiden. Wanneer een kledingstuk uit meerdere stoffen bestaat zal er tijdens het verscheuren van de kleding om tot de oorspronkelijke vezels te komen wat van de kwaliteit verloren gaan. Dit maakt dat een shirt van 100% katoen een stuk duurzamer dan een samengesteld shirt. Wanneer er onvoldoende kwaliteit overblijft van de vezels om er garen en dus kleding van te maken worden er andere bestemmingen voor gevonden. De vezels worden dan geperst tot een stof dat onder andere gebruikt kan worden voor opvulmateriaal in meubels of schoonmaakdoekjes.

Overigens kan plastic afval ook gerecycled worden om kleding van te maken. Van het plastic worden polyester garens gemaakt. Alles wat nieuw wordt gemaakt heeft technisch gezien meer impact dan wat is gerecycled. Dit maakt kleding van recyclede materialen een duurzame optie. Echter is een nadeel van kleding met een plastic oorsprong dat zij bijdragen aan de plastic soep. Meer hierover en hoe je dit kunt voorkomen zodat je gerecyclede polyester trui wél duurzaam is, lees je in de volgende alinea.

Plastic soep

De plastic soep is hoe we de zeeën, rivieren en oceanen vol met ons plastic noemen. Hier draag je aan bij iedere keer dat je gebruik maakt van de wasmachine om je synthetische kleding te wassen. Deze kleding geeft namelijk minuscule deeltjes plastic af in het water die niet door de filter worden gevangen. Dit komt vervolgens overal in terecht. De dieren in het water eten deze vrijwel onzichtbare deeltjes op en jij eet vervolgens dus tonijn gekruid met plasticdeeltjes. Het wassen van je synthetische kleding – zoals acryl en polyester - draagt hier dus aan bij. Is er iets wat je kunt doen zonder al je kleding overboord te gooien? Jazeker. Om ervoor te zorgen dat je zo min mogelijk plastic van de vezels in de oceanen terechtkomen kun je een speciale waszak aanschaffen. Als je op zoek bent naar een goede waszak die de microplastic tegenhoudt raden wij je graag de Guppyfriend waszak aan. Zo kun je zorgeloos polyester vesten in de was blijven gooien zonder je zorgen te maken.